Nuôi cá là một nghề khá phát triển hiển nay. Đây là sản phẩm mang đến lợi ích kinh tế cao. Nhiều người nuôi đã chủ động áp dụng mô hình nuôi thâm canh để có năng suất cao nhất. Nhưng khi mật độ tăng cao thì áp lực về dịch bệnh cũng tăng lên. Trong khi nuôi nếu chất lượng nước không được quản lý tốt thì sẽ tạo điều kiện cho dịch bệnh phát triển. Môi trường bất ổn cùng nhiệt độ cao sẽ là tiền đề cho sự xuất hiện của vi khuẩn Aeromanas hydrophila gây ra bệnh đốm đỏ ở cá. Cùng BCC Aqua tìm hiểu về căn bệnh này nhé
Cá bị bệnh đốm đỏ
Thực trạng bệnh đốm đỏ ở cá nước ngọt
Bệnh đốm đỏ thường xuất hiện ở các vùng nhiệt đới lẫn ôn đới như Việt Nam. Bệnh thường xuất hiện vào khoảng thời gian cuối xuân đầu thu ở khu vực phía Bắc nước ta. Các loại cá chép (2-3 tuần tuổi), cá trôi, cá trắm cỏ, cá mè thường dễ bị nhiễm bệnh.
Khu vực phía Nam bệnh thường phát triển vào đầu mùa mưa và trong các giai đoạn phát triển của cá. Các loại cá thường hay mắc bệnh nhất là cá bống tượng, cá tra, cá he, cá mè vinh, cá tai tượng.
Bệnh đốm đỏ trên cá trắm cỏ
Nguyên nhân gây ra bệnh đốm đỏ ở cá nước ngọt
Bệnh đốm đỏ còn có tên gọi khác là bệnh nhiễm trùng mái, xuất huyết, sởi,… ở cá. Bệnh do vi khuẩn Aeromanas hydrophila gây ra. Một vài trường hợp phân lập được vi khuẩn Aeromonas caviae, Aeromonas sobria hoặc Pseudomonas sp trên cá bị đốm đỏ.
Vi khuẩn thường xuất hiện trong nước, nhất là trong môi trường có nhiều chất hữu cơ. Cá tra dễ nhiễm bệnh ở mọi giai đoạn sinh trưởng. Cá con dễ mắc bệnh hơn cá trưởng thành, tỷ lệ nhiễm bệnh chết lên tới 80%.
Aeromanas hydrophila là trực khuẩn gram âm hình que, kích thước 2-3 µm. Chúng phát triển tốt nhất ở pH 7.1-7.2 và nhiệt độ 28-30*C. Trong môi trường nước giàu dinh dưỡng, chúng phát triển làm đục môi trường sau 24h. Mặt ao sẽ có một lớp nhớt váng mỏng, sau vài ngày lớp này sẽ chìm xuống.
Dấu hiệu bệnh đốm đỏ ở cá nước ngọt
Tùy vào trạng thái bệnh và mức độ mà bệnh đốm đỏ có 4 loại biển hiện điển hình.
Bệnh đốm đỏ ác tính
Khoảng thời gian đầu cá chết đột ngột, không nhận ra chứng bệnh đặc trưng. Sau thời gian ủ bệnh khoảng 10-30 ngày, cá sẽ xuất hiện bệnh. Thời điểm phát bệnh sẽ phụ thuộc vào các yếu tố môi trường như chất lượng nước, nhiệt độ ao hay chất hữu cơ trong ao.
Bệnh đốm đỏ cấp tính
Giai đoạn này bệnh phát triển nhanh. Cá nhiễm bệnh chiếm khoảng 40-50% tổng đàn. Các triệu chứng có xuất hiện nhưng không đầy đủ. Nhưng trong vài ngày số lượng cá chết rất lớn.
Bệnh đốm đỏ thứ cấp tính
Có khoảng 30-40% tổng đán cá bị nhiễm bệnh đốm đỏ thứ cấp tính. Thời gian chết sẽ khoảng 2-3 tuần. Triệu chứng đặc trưng là vùng bụng bị xuất huyết, ứ máu đỏ bầm, vảy dựng, gốc vây có nước vàng, dịch chảy ra khi lấy tay ấn vào.
Bụng cá phình to, đỏ bầm, chứa dịch thể màu vàng. Vây hậu môn, vây lưng, vây đuôi rách xơ xác. Ở một vài cá bệnh còn bị lồi mắt và hậu môn, rụng vây, thịt cá bị ứ máu và mủ, mềm nhũn.
Bệnh đốm đỏ mãn tính
Bệnh sẽ kéo dài trong suốt quá trình nuôi, tỷ lệ chết là 10% tổng đàn. Khi thu hoạch, thân cá còn nhiều chỗ lở loét hoặc còn sẹo trên thân.
Bệnh đốm đỏ trên cá tra
Dấu hiệu chung của bệnh đốm đỏ
– Cá tách đàn, bỏ ăn, hoạt động yếu ớt.
– Trên thân, miệng và gốc vây cá xuất hiện đốm đỏ, xuất huyết.
– Da cá sậm màu, râu bạc trắng hoặc xuất huyết.
– Vây bị cụt, rách.
– Mô mỡ, dạ dày, tuyến sinh dục xuất huyết.
– Mắt cá bị đục, lồi ra ngoài.
– Xoang bụng có dịch nhờn, gan đổi sang màu xanh tái, túi mật sưng to, máu bị nhiễm trùng.
Bệnh đốm đỏ trên cá rô phi
Cách phòng, trị bệnh đốm đỏ ở cá nước ngọt
Cách phòng bệnh
Cần chú ý điều kiện môi trường, tránh sự thay đổi lớn về pH, nhiệt độ và các chất hữu cơ trong nước. Môi trường nước cần được đảm bảo sạch sẽ và ổn định. Không được nuôi mật độ quá dày. Con giống lựa chọn cần khỏe mạnh, sạch bệnh.
Cho cá ăn đầy đủ, không cho ăn quá nhiều để tránh dư thừa làm tăng chất hữu cơ trong ao. Định kỳ diệt khuẩn nguồn nước từ 7-10 ngày/lần. Không để nước quá xanh, hút đáy định kỳ để tránh hiện tượng tảo tàn.
Cần bỏ sung vitamin C và men tiêu hóa định kỳ 2-3 lần/tuần để tăng miễn dịch cho cá. Bón vôi định kỳ cho ao, nhất là vào khoảng thời gian đầu mùa mưa.
Cách trị bệnh
Nếu cá trong đàn bị đốm đỏ, cần phải xử lý như sau:
– Thay nửa nước ao 2 ngày/lần, bón thêm vôi với liều lượng 4-6kg/100m3 nước.
– Trộn thuốc vào thức ăn với liều lượng 0.2-0.3 Oxytetracycline hoặc Doxycycline vào 1kg thức ăn (nên sử dụng dạng viên).
– Mỗi 100g cá bệnh thì cho thêm 1-2g vitamin C. Cho ăn liên tục 5-7 ngày sẽ thấy hiện tượng áo dầu hoặc chất kết dính trên ao.
Nên điều trị bệnh sớm. Cần quan sát các hoạt động của cá để tránh nhiễm nặng. Khi cá có dấu hiệu nhiễm bệnh điều trị ngay sẽ có kết quả cao.
Cần tránh đánh bắt nhiều vì có thể làm cá bị sốc và xây xát. Cá giống mua về cần kiểm tra. Loại bỏ ngay những cá nhiễm bệnh sẵn. Nên tắm cá trong nước muôi 0.5% trong 5-10 phút. Bè cá cũng cần được chà rửa, dọn dẹp định kỳ để đảm bảo môi trường nuôi sạch sẽ.
Bà con cần nghiêm túc chuẩn bị tốt các công tác từ khâu thu mua giống đến quản lý môi trường nuôi để có thể đạt được một vụ nuôi năng suất. Con giống cần đạt chất lượng, không bị xây xác, sạch bệnh. Môi trường nước cần được quản lý tốt, từ nước đầu vụ, đến nước đang nuôi và cả nước sau nuôi. Cần hạn chế tồn đọng thức ăn thừa, phân cá, xác động vật chết,…
Nếu bà con cần tư vấn về cách chăm sóc tôm cá cũng như tìm mua các sản phẩm thức ăn bổ sung, chế phẩm vi sinh quản lý môi trường ao nuôi thì liên hệ ngay với BCC Aqua để được giúp đỡ nhé.
